Prof. Dr. Mahmud Esad Co�an
Ge�ti�imiz y�l Avustralya�da ge�irdi�i trafik kazas� sonucu ebedi hayata intikal eden �slam d�nyas�n�n yeti�tirdi�i b�y�k �ahsiyetlerden Prof. Esad Co�an, yapt��� say�s�z hizmetler ve yeti�tirdi�i binlerce insan ile maneviyat d�nyam�za iz b�rakm��t�r.
�anakkale'nin Ayvac�k il�esi, Ahmet�e k�y�nde 1938 y�l�nda do�du. Babas� Halil Necati Efendi, annesi �adiye Han�m'd�r. Anne ve baba taraf�ndan soyu, Buhara'dan �anakkale'ye g�� etmi� seyyidlere dayan�r. K���k ya�ta iken ailesi �stanbul'a ta��nd�. 1950'de �stanbul Vezneciler �lkokulu'nu, 1956'da Vefa Lisesi'ni bitirdi. Ayn� y�l �stanbul �niversitesi Edebiyat Fak�ltesi Arap-Fars Filolojisi B�l�m�'ne girdi. Arap Dili ve Edebiyat�, �ran Dili ve Edebiyat�, Orta�a� Tarihi ile T�rk-�slam Sanat� sertifikalar�n� alarak, 1960 y�l�nda Edebiyat Fak�ltesi'nden mezun oldu.
�niversite Y�llar�
Ayn� y�l Ankara �niversitesi �lahiyat Fak�ltesi'nde a��lan asistanl�k imtihan�n� kazanarak, Klasik-Dini T�rk�e Metinler K�rs�s�'ne asistan olarak girdi. Fak�lte yay�n komisyonunda iki y�l sekreterlik yapt�. 1965 y�l�nda, XV. Y�zy�l �airlerinden olan "Hatibo�lu Muhammed ve Eserleri" konusunda doktora tezi vererek �lahiyat Doktoru �nvan�n� ald�. 1967-1968 y�llar�nda Ankara Y�kseli� M�hendislik ve Mimarl�k �zel Y�ksek Okulu'nda T�rk�e ve H�maniter Bilgiler dersini tedris etti.
1973 y�l�nda ise, "Hac� Bekta�-i Veli, Makalat" adl� do�entlik tezi ile do�ent �nvan�n� ald� ve Ankara �niversitesi �lahiyat Fak�ltesi T�rk-�slam Edebiyat� K�rs�s�'ne ��retim �yesi olarak tayin edildi. 1977-1980 y�llar�nda Sakarya Devlet Mimarl�k ve M�hendislik Akademisi'nde T�rk Dili ve Edebiyat� dersleri verdi. 1982 y�l�nda profes�r oldu. Sosyal ve k�lt�rel faaliyetlere daha fazla zaman ay�rabilmek d���ncesiyle, 1987 y�l�nda emeklili�ini isteyerek �niversiteden ayr�ld�.
�lk dini e�itimini ailesinde g�rd�. Gen� ya�ta vefat eden annesi, tasavvuf yolunda bir han�md�. Babas� Necati Efendi; ��rp�larl� Hac� Ali Efendi, Serezli Hasib Efendi, Kazanl� Abd�l'aziz Efendi, Mehmed Zahid Kotku Efendi gibi alim ve faz�l �eyh efendilerin sohbetinde ve hizmetinde bulunmu�, hal ehli bir kimsedir. Mehmed Zahid Kotku Efendi'nin de yak�n dostlar�ndand�.
Mehmed Zahid Kotku Efendi'nin deste�i ile �skenderpa�a Camii'nde hadis derslerine ba�lad� (1977). Yine onun arzusu �zerine, 13 Kas�m 1980 g�n� vefat�ndan sonra, cemaatin e�itimiyle ve her t�rl� meselesiyle ilgilenme, tebli� ve ir�ad g�revini �stlendi.
Mehmed Zahid Kotku Efendi'nin emri �zerine kurdu�u "Hakyol Vakf�"n�n �al��malar�yla bizzat ilgilendi, muhtelif yerlerde �ubeler a�t�rd�. Sanat ve k�lt�rle ilgili �al��malar yapmak �zere "�lim, K�lt�r ve Sanat Vakf�"n�, sa�l�k hizmetleri i�in "Sa�l�k Vakf�"n� kurdurdu. Han�mlar�n e�itimiyle ilgili olarak "Han�m Dernekleri"nin; �evre ile ilgili �al��malar yapmak �zere "�lim, Ahlak, K�lt�r ve �evre Dernekleri"nin kurulmas�n� ve yayg�nla�t�r�lmas�n� te�vik etti. Bu �al��malarla toplumun g�zel ama�lar i�in bir araya gelmesini, organize olmas�n� sa�lamaya �al��t�.
E�itimin yayg�nla�t�r�lmas� i�in bas�n ve yay�n �al��malar�yla ilgilendi. 1983 Eyl�l��nde �slam Dergisi, 1985 Nisan��nda Kad�n ve Aile ve �lim ve Sanat dergisi yay�nlanmaya ba�lad�. Daha sonra G�l�ocuk dergisi ��kart�ld�. Sa�l�k ve bilimle ilgili konularda ise Panzehir dergisi yay�nland�. Kitap yay�nc�l��� i�in Seha Ne�riyat'� kurdu; �e�itli dini, edebi, tarihi, k�lt�rel eserler ne�redildi. Yay�nc�l���n geli�tirilmesi, haftal�k ve g�nl�k yay�nlara ge�ilebilmesi i�in �al��malar ba�latt�. Onun gayretleriyle bir matbaa tesis edildi (Ahsen), dizgi tesisleri kuruldu (Deha).
Yay�nc�l��a Yapt��� Hizmetler
Sesli ve g�r�nt�l� yay�nc�l�k alan�nda hizmet etmek, milli ve manevi de�erlerimize uygun yay�nlar yapmak �zere, Ak-Radyo (AKRA) ad� alt�nda bir m�essesenin kurulmas�na �nc�l�k etti (1992). Onun te�viki ile Ak-Televizyon ad� alt�nda Marmara B�lgesine y�nelik b�lgesel televizyon yay�n� ba�lat�ld� ve uzun bir s�re devam etti. (1997). Bas�n-yay�n alan�nda 1998 y�l�nda Sa�duyu isimli g�nl�k bir gazete ��kar�ld�.
�zel e�itim kurumlar�n�n kurulmas�n� te�vik etti. �e�itli illerde ilkokul �ncesi, ilkokul ve orta ��renime y�nelik e�itim tesisleri, okullar ve dersaneler kurdurdu. Halka g�venilir bir sa�l�k hizmeti verilmesi i�in poliklinikler ve hastaneler a��lmas�n� te�vik etti. Buna ba�l� olarak ba�ta �stanbul olmak �zere bir �ok ilde sa�l�k kurulu�lar� hizmete a��ld�.
Yurtd���ndaki M�sl�manlarla diyalo�u sa�lamak, ziyaretleri kolayla�t�rmak amac�yla �skenderpa�a Turizm (�SPA) ad� alt�nda bir seyahat acentas� kurulmas�na �nc�l�k etti. Bu �irket yard�m�yla hac ve umre programlar�, �e�itli yurt i�i ve yurt d��� gezileri; aile ve e�itim kamplar� d�zenlendi.
�lmi seviyesi y�ksek hocalar yeti�tirmek amac�yla �stanbul'da, Ankara'da, Konya'da ve Bursa'da hadis ve f�k�h enstit�leri a�t�rd�. Buralarda ilahiyat fak�ltelerinde okuyan veya mezun olan kimselere, �zel hocalardan Arap�a, hadis, tefsir ve f�k�h dersleri verdirilmesini temin etti.
Sohbet ve vaazlar�na yurt i�inde ve yurt d���nda b�y�k ilgi g�sterilmesi ve �e�itli yerlere davet edilmesi, onun �ok seyahat etmesine neden oldu. Bir�ok �lkeye ziyaretler, vaazlar, sohbetler yapt�; e�itim programlar�na kat�ld�.
Ebediyete �ntikali
Hakk� ve hayr�, iyiyi ve g�zeli tebli� etme y�n�nde �um�ll� ve verimli �al��malar yapmaktan bir an bile geri kalmad�. �evresini daima bu t�r �al��malara te�vik etti. Cuma g�nleri radyoda yapmakta oldu�u hadis sohbetlerine ilave olarak, 1998 Eyl�l�nden itibaren sal� g�nleri tefsir sohbetleri yapmaya ba�lad�. 1997 y�l�ndan sonra daha �ok Avustralya'da bulunmakta, sohbetlerini Akra'dan telefonla, canl� olarak s�rd�rmekteydi.
4 �ubat 2001 pazar g�n� bir cami a��l��� yapmak i�in Grifit �ehrine giderlerken, Avustralya yerel saatiyle 12'de (T�rkiye saatiyle 04'te) Dubbo kasabas� yak�nlar�nda ge�irdikleri bir trafik kazas� sonucu, yan�nda bulunan damad� Prof. Dr. Ali Y�cel Uyarel'le birlikte Hakk��n rahmetine kavu�tu.
M�barek naa�lar�, Sydney'de Auburn Gelibolu Camii'nde k�l�nan cenaze namaz�ndan sonra T�rkiye'ye getirildi (8 �ubat Per�embe). 9 �ubat Cuma g�n�, Fatih Camii'nde y�zbinlerin i�tirak etti�i muhte�em bir cenaze namaz�ndan sonra, tekbirlerle, salevatlarla, dualarla, g�zya�lar�yla, Ebu Eyy�b el-Ensari Hazretleri'nin kabri civar�nda, Ey�p mezarl���nda topra�a verildi.
Vefatlar�nda, Ras�l�llah SAV'in ya�� olan 63 ya��ndayd�lar.
Yurt i�inde ve yurt d���nda �ok y�nl� sosyal faaliyetlerini, tebli� ve ir�ad �al��malar�n� vefat edinceye kadar devam ettirdi. Kendisinden sonra ir�ad vazifesini, emir ve i�aretleri �zere o�lu Muharrem Nureddin Co�an �stlendi.
�zg�rl�k, hemen hemen her
toplum ve ideolojiden ki�inin hemfikir oldu�u ve savundu�u bir kavramd�r.
�nsanl�k tarihindeki �at��malar�n, sava�lar�n �o�undaki ama�, �zg�rl���
kazanmak olmu�tur.
Bat� d���ncesinin �zg�rl��e verdi�i anlam� ��yle �zetleyebiliriz:
�zg�rl�k, insana, di�er insanlar (toplum) ya da devlet -veya ba�ka
herhangi bir kurum- taraf�ndan hi�bir k�s�tlama ve bask� yap�lmamas�d�r.Bug�n
Bat� toplumlar�n�n i�inde bulunduklar� toplumsal yap�, modern Bat�
felsefesi taraf�ndan tarifi yap�lan "�zg�rl�k" kavram�n�n,
insan�n kurtulu�unu sa�lamad���n� g�stermektedir.
Okullarda, bilimsel kaynaklarda ve bir k�s�m medyada, teori ispatlanm��
bir ger�ek gibi sunulmakta, pek �ok insan da bu nedenle evrimi hi�
sorgulamadan kabul etmektedir. Oysa her ge�en g�n geli�en, paleoantropoloji,
antropoloji ve mikrobiyoloji gibi bilim dallar�, s�z�n� etti�imiz
yayg�n inan���n aksine, evrim teorisini s�rekli yalanlamaktad�rlar.
Evrimi ispatlamak i�in 150 y�ld�r aral�ks�z s�rd�r�len �al��malar,
teoriyi ��r�tmekten ba�ka bir sonuca varamam��lard�r.
Bu ger�e�e ra�men, evrim teorisinin bu denli yayg�n bir bi�imde
savunulmas� ve insanlara empoze edilmesinin tek nedeni ise, teorinin
ideolojik y�n�d�r.