1813 tarihinde G�m��hane’de do�du. 10 ya��nda Trabzon’a gelerek alimlerden ders almaya ba�lad�. A�abeyinin askere gitmesi sebebiyle bir s�re babas� ile birlikte ticaretle u�ra�t�. Ailesinin muhalefetine ra�men 1831 y�l�nda �stanbul’a yerle�erek tahsiline orada devam etti. Devrin bir�ok ileri geleni onun sohbetlerinden etkilenerek ya�ant�s�n� de�i�tirdi. Bu ileri gelenler aras�nda Sultan II. Abdulhamid Han da vard�.
�mr�n�n 28 senesini kitap �al��malar�na ay�ran G�m��hanevi, 16 y�l bizzat tebli� faaliyetinde bulunmu�tur. Say�lar� bir milyonu a�an talebelerinin at�l duran servetlerini biraraya getirerek ortak bir "yard�mla�ma ve yat�r�m fonu" kurdurmu�tur. Bu yat�r�mlar sayesinde bir matbaa, yay�n evi, i�inde 18.000 kitab�n bulundu�u 4 ayr� k�t�phane ve �e�itli vak�flar kurdurmu�tur.
S�nnet-i seniyyeye b�y�k �nem verdi�i bilinen G�m��hanevi Hazretleri s�rekli olarak talebelerine hadisler konusunda dersler vermi�tir.
G�m��hanevi Hazretleri d�neminin en �nde gelen �slam alimi olarak kabul g�rm��t�r. �lke �ap�nda k�t�phaneler kurdurarak ve e�itim faaliyetine bizzat kendisi kat�larak M�sl�manlar�n ilerleyebilmesi i�in elinden gelen b�t�n gayreti g�stermi�tir. 93 harbi olarak bilinen 1877-78 Osmanl�-Rus Sava��'nda cephede sava�m�� ve askerimize moral deste�i vermi�tir.
1880 y�l�nda M�s�r seyahati d�n���nde G�m��hanevi dergah�n� Halifesi Hasan Hilmi Efendi’ye b�rakarak sadece cuma sohbetlerinde bulunmu�tur. 13 May�s 1893 y�l�nda yaz aylar�n� �ad�r kurarak ge�irdi�i Beykoz’daki Yu�a tepesinde vefat etmi�tir.
* Muhabbetin d�rt �e�idi vard�r: Allah’� sevmek, Allah’�n sevdiklerini sevmek, Allah i�in sevmek, Allah’la beraber sevebilmek.
* A�k, b�t�n his, ir�de ve d���ncelerden s�yr�larak, yaln�z Allah’a b�y�k bir i�tiyakla y�nelmek, mal, evlat, d�nya ve her t�rl� alakadan koparak, H�l�k’a hasret duymakt�r.
* G�nahlardan kurtulu�un en s�r’atli yolu, muhabbetullah ve cemalullah’a a�k ve �evk ile ba�lanmal�d�r. Bu ise �ok ibadet etmek, isti�far etmek, �l�m� ve cehennem ate�ini �ok d���nmek, gecelerini ibadetle ihy� etmek, mahluk�ta �efkat g�stermek, h�sn-� zan beslemek, �ehvet, kin ve k�t� fikirlere kar�� sabretmekle elde edilir.
* Sa�a-sola bakmak nas�l kalbin g�c�n� par�alay�p zay�flat�yorsa, g�zleri kapamak da, aksine kuvvet ve ferahl�k verir.
* Kim ki g�z�n� haramdan sak�n�r, nefsini �ehvetten korur, b�t�n�n� mur�kabe ile ma’m�r hale getirir ve helal r�z�kla beslenirse, firasetinde yan�lmaz. Fakat firaset, bedende nefsin hakimiyeti ile de�il, Cen�b-� Hakk’�n nuru ile bakabilme hassas�n� kazanmakla elde edilen bir haslettir.
* Temel esas hizmettir. �nsan hizmet ettik�e himmete mazhar olur, izzet bulur ve sa�det-i d�reyne erer.
Hoca Efendi’nin eserlerinden baz�lar�:
“Cami’ul Usul”, “Ruhu’l-arifin”, “Mecmu’at�’l-ahzab”, “Kitab�’l-arifin fi esrar-� esmai’l-erbain”, “Mektup”.
�zg�rl�k, hemen hemen her
toplum ve ideolojiden ki�inin hemfikir oldu�u ve savundu�u bir kavramd�r.
�nsanl�k tarihindeki �at��malar�n, sava�lar�n �o�undaki ama�, �zg�rl���
kazanmak olmu�tur.
Bat� d���ncesinin �zg�rl��e verdi�i anlam� ��yle �zetleyebiliriz:
�zg�rl�k, insana, di�er insanlar (toplum) ya da devlet -veya ba�ka
herhangi bir kurum- taraf�ndan hi�bir k�s�tlama ve bask� yap�lmamas�d�r.Bug�n
Bat� toplumlar�n�n i�inde bulunduklar� toplumsal yap�, modern Bat�
felsefesi taraf�ndan tarifi yap�lan "�zg�rl�k" kavram�n�n,
insan�n kurtulu�unu sa�lamad���n� g�stermektedir.
Okullarda, bilimsel kaynaklarda ve bir k�s�m medyada, teori ispatlanm��
bir ger�ek gibi sunulmakta, pek �ok insan da bu nedenle evrimi hi�
sorgulamadan kabul etmektedir. Oysa her ge�en g�n geli�en, paleoantropoloji,
antropoloji ve mikrobiyoloji gibi bilim dallar�, s�z�n� etti�imiz
yayg�n inan���n aksine, evrim teorisini s�rekli yalanlamaktad�rlar.
Evrimi ispatlamak i�in 150 y�ld�r aral�ks�z s�rd�r�len �al��malar,
teoriyi ��r�tmekten ba�ka bir sonuca varamam��lard�r.
Bu ger�e�e ra�men, evrim teorisinin bu denli yayg�n bir bi�imde
savunulmas� ve insanlara empoze edilmesinin tek nedeni ise, teorinin
ideolojik y�n�d�r.